Energooszczędny budynek, którego ogrzewanie niewiele kosztuje, to budynek właściwie docieplony, ale czy to wystarczy? Oczywiście nie, bo liczy się także jego szczelność. Dopiero zapewnienie zarówno właściwego ocieplenia, jak i doskonałej szczelności pozwala uzyskać parametry charakterystyczne dla budynku pasywnego lub energooszczędnego. To jeszcze nie wszystko, bo przecież nawet w szczelnym budynku trzeba zapewnić nieustanny dopływ świeżego powietrza i odprowadzanie na zewnątrz zużytego, a więc wentylację. Wszystko to można pogodzić.
Jak się określa szczelność budynku?
Podstawą do określania szczelności budynku jest współczynnik n50. Litera n oznacza, ile razy odbywa się całkowita wymiana powietrza w budynku, jeżeli różnica ciśnień wewnątrz i na zewnątrz wynosi 50 Pa. Dochodzi do tego oczywiście jednostka czasu, jaką jest godzina (h).
Obecnie obowiązujące przepisy określają wymogi, jakim muszą odpowiadać budynki w zakresie szczelności. W budynkach z wentylacją grawitacyjną albo hybrydową obowiązuje n50 ≤ 3,0 h-1, natomiast z wentylacją mechaniczną lub klimatyzacją n50 ≤ 1,5 h-1.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w budynkach o wielkiej kubaturze, ponieważ wskaźnik n50 nie byłby dla nich reprezentatywny. Do określania szczelności w takich obiektach stosuje się wskaźnik q50 odnoszący się do całkowitej powierzchni przegród zewnętrznych oraz w50 określający strumień przecieków powietrza w stosunku do powierzchni podłogi.
Wymagania stawiane nowo budowanym obiektom stale zresztą rosną. Już od 1 stycznia 2019 nowe budynki wznoszone na potrzeby władz publicznych muszą być niemalże zero energetyczne, a od 1 stycznia 2021 stanie się to normą także dla wszystkich pozostałych budynków.
Warto wspomnieć, że opisywany parametr dotyczy jedynie szczelności powietrznej, tymczasem istnieje także pojęcie szczelności dyfuzyjnej, czyli zdolności budynku do ograniczania przenikania pary wodnej poprzez przegrody. Jest to jednak temat, który poruszymy w oddzielnym artykule.
Test szczelności budynku – Blower Door Test
Najbardziej rozpowszechnioną metodą badania szczelności budynku jest procedura nazywana Blower Door Test. Można ją wykonywać zarówno w budynku już użytkowanym, jak i po osiągnięciu stanu surowego, a przed robotami wykończeniowymi.
Próba szczelności n50 wykonywana jest przy pomocy silnego wentylatora umieszczonego w otworze drzwiowym (rzadziej: w okiennym) na specjalnym rusztowaniu. Resztę otworu zasłania się szczelną kurtyną. Zaślepia się wszystkie otwory wentylacyjne i inne, a syfony zalewa wodą. Wszystkie okna i drzwi zewnętrzne zostają zamknięte, otwiera się natomiast wewnętrzne, by wyrównać ciśnienie w całym budynku. Następnie należy uruchomić wentylator, którego wydajność jest wcześniej znana. Powietrze tłoczone jest na zewnątrz tak, by uzyskać podciśnienie 50 Pa. Strumień powietrza konieczny do utrzymania tej różnicy to właśnie wszystkie przecieki w przegrodach zewnętrznych. Tą drogą ustalany jest parametr n50. Badanie szczelności budynku można rozszerzyć o wizualizację przecieków, dzięki zastosowaniu specjalnej mgły lub dymu.
No dobrze, ale gdzie są nieszczelności?
Do stwierdzenia nieszczelności konieczna jest kamera termowizyjna, która wykonuje tzw. termogramy. Pokazują one poprzez zmianę koloru wszystkie miejsca, którymi ucieka z budynku ciepłe powietrze. Do przeprowadzenia badania konieczna jest kilkustopniowa różnica temperatur między wnętrzem budynku a jego otoczeniem. W każdym wykrytym miejscu można nawet sprawdzić prędkość przepływu powietrza – służy do tego anemometr.
Z praktyki budowlanej wynika, że nieszczelności powstają najczęściej w okolicach przejść instalacyjnych, na połączeniach ścian szczytowych z dachem, na powierzchni dachu oraz wokół drzwi i okien. Wszystkie te miejsca można doskonale uszczelnić, stosując specjalne taśmy rozprężne, izolację wiatrochronną oraz oczywiście piankę poliuretanową, której natryski wykonuje profesjonalnie nasza firma.
Szczelność budynku a jego wentylacja
Szczelność powietrzna budynku nie oznacza, że do jego wnętrza nie dociera świeże powietrze, niezbędne przecież do życia. Konieczne jest także utrzymywanie optymalnej wilgotności. Jak to pogodzić? Rozwiązaniem jest rekuperacja, a więc wentylacja mechaniczna połączona z wymiennikiem ciepła i urządzeniem do odzyskiwania ciepła z powietrza tłoczonego na zewnątrz. System taki zapewnia dopływ świeżego, ogrzanego powietrza, jego oczyszczanie, a także regulację wilgotności. Rekuperacja pozwala ograniczyć ilość energii niezbędnej do ogrzania dostarczanego powietrza nawet o 4/5.
U nas zawsze pomiar, konsultacja i wycena jest gratis!
